219. โยมฺหิ ทฺวินฺนํ ทุเว+ทฺเว

โยมฺหิ ทฺวิสฺส สวิภตฺติสฺส ทุเว+ทฺเว โหนฺติ ปจฺเจกํฯ ทุเว ทฺเว, ทุเว ทฺเว, ทฺวีหิ ทฺวีภิฯ

220. ทุวินฺนํ นํมฺหิ วา

นํมฺหิ ทฺวิสฺส สวิภตฺติสฺส ทุวินฺนํ โหติ วาฯ ทุวินฺนํ, อญฺญตฺร –

47. นํมฺหิ นุก ทฺวาทีนํ สตฺตรสนฺนํ

ทฺวาทีนํ สตฺตรสนฺนํ สงฺขฺยานํ นุก โหติ นํมฺหิ วิภตฺติมฺหิฯ อุกาโร อุจฺจารณตฺโถ, กกาโร อนฺตาวยวตฺโถฯ เอตฺถ นาคโม วิภตฺติสฺส อาทฺยาวยโว เจ, ‘‘อาคมา ตคฺคุณีภูตา ตคฺคหเณน คยฺหนฺเต’’ติ ญายา นาคโมปิ ตํคหเณน คยฺหตีติ ‘‘สุนํหิสู’’ติ ทีฆปฺปสงฺเค ปกติยา อนฺตาวยวภูเต สรนฺตตา นตฺถีติ น ทีโฆฯ ทฺวินฺนํ, ทฺวีสุฯ

207. ปุเม ตโย+จตฺตาโร

โยมฺหิ สวิภตฺตีนํ ติ+จตุนฺนํ ตโย+จตฺตาโร โหนฺติ ยถากฺกมํ ปุลฺลิงฺเคฯ ตโย, ตโย, ตีหิ ตีภิฯ

49. ณฺณํ+ณฺณนฺนํ ติโต ฌา

ฌสญฺญิโต ติโต นํวจนสฺส ณฺณํ+ณฺณนฺนํ โหนฺติฯ ติณฺณํ ติณฺณนฺนํ, ตีสุฯ

อิตฺถิยํ –

205. ติสฺโส จตสฺโส โยมฺหิ สวิภตฺตีนํ

วิภตฺติสหิตานํ ติจตุนฺนํ โยมฺหิ ติสฺโส+จตสฺโส โหนฺติ อิตฺถิยํ ยถากฺกมํฯ ติสฺโส, ติสฺโส, ตีหิ ตีภิฯ

204. นํมฺหิ ติจตุนฺน+มิตฺถิยํ ติสฺส+จตสฺสา

นํมฺหิ ติจตุนฺนํ ติสฺส+จตสฺสา โหนฺติ+ตฺถิยํ ยถากฺกมํฯ นํมฺหีติ จตุตฺถีฉฏฺฐีนํ สามญฺญวจนํ, โน เจ นํสูติ วทติ, ยถากฺกมํติ สทฺททฺวยาเปกฺขํฯ เอว+มีทิส+มญฺญมฺปิฯ ติสฺสนฺนํ ตีสุฯ

206. ตีณิ+จตฺตาริ นปุํสเก

โยมฺหิ สวิภตฺตีนํ ติจตุนฺนํ ยถากฺกมํ ตีณิ+จตฺตาริ โหนฺติ นปุํสเกฯ ตีณิ, ตีณิ, ตีหิ อิจฺจาทิ ปุลฺลิงฺเควฯ

จตุ โย,

208. จตุโร วา จตุสฺส

จตุสฺส สวิภตฺติสฺส โยมฺหิ จตุโร โหติ วา ปุลฺลิงฺเคฯ จตุโร จตฺตาโรฯ กถํ ‘‘จตุโร นิมิตฺเต นาทฺทสาสิ’’นฺติ, ลิงฺควิปลฺลาเสน สิทฺธํ, จตฺตาริ นิมิตฺตานีติ อตฺโถฯ วิปลฺลาโส ติวิโธ ลิงฺควิปลฺลาโส วจนวิปลฺลาโส วิภตฺติวิปลฺลาโสติฯ จตูหิ จตูภิฯ จตุนฺนํ, จตูสุฯ

อิตฺถิยํ จตสฺโสฯ จตสฺโสฯ จตูหิ จตูภิฯ จตสฺสนฺนํฯ จตสฺสนฺนํฯ จตูสุฯ

นปุํสเก จตฺตาริฯ จตฺตาริฯ จตูหิ จตูภิฯ อิจฺจาทิ ปุเมวฯ

169. ฏ ปญฺจาทีหิ จุทฺทสหิ

‘‘สุตฺเต ลิงฺควจนมตฺต’’นฺติ ญายา ฏ-อิติ วุตฺตํฯ ปญฺจาทีหิ จุทฺทสหิ สงฺขฺยาหิ โยนํ ฏ โหติฯ ปญฺจฯ ปญฺจฯ โยนํ ฏา+เฏนิวตฺถนตฺถํ ฏ-วิธานํฯ